BNR: Biobrandstof leek een hoop voor ontwikkeling in de toenemende schaarste. Maar die droom lijkt voorbij want biobrandstof onttrekt voedsel aan miljoenen mensen. Dat er een verband bestaat tussen voedsel en brandstof, dat is bekend. Er zijn auto's die op ethanol rijden, ethanol is gewoon alcohol. Maar is er meer.
Katan: Het gaat bij biobrandstof om onvoorstelbare hoeveelheden eten. Een rijdende auto - een heel gewone auto, bijvoorbeeld een Golf die 1 op 14 rijdt - verbruikt evenveel brandstof als een kudde van 23 olifanten of als 500 mensen. Dus als je op de snelweg een auto ziet rijden moet je in gedachten 23 olifanten zien lopen plus wat die allemaal eten. Nu rijden auto's gelukkig niet de hele dag, maar die 7 miljoen Nederlandse auto's gebruiken per jaar evenveel brandstof als 50 miljoen mensen.
BNR: Dat is duidelijk, maar wie hebben daar dan last van?
Katan: Daar wij hebben niet zo'n last van; of wij nou twintig euro meer uitgeven per maand aan ons eten dat merken we niet. Maar in de derde wereld merkt men dat wel degelijk. Er zijn veel mensen die nauwelijks te eten hebben en die hebben nu moeite om voldoende eten te kopen.
BNR: Bovendien gaan de voedselprijzen omhoog vanwege de biobrandstoffen.
Katan: Je ziet dat de prijzen van etenswaren zoals tarwe, maïs en palmolie - wat een hele belangrijke vetbron is, we eten iedere dag palmolie al merk je dat niet - het laatste jaar sterk gestegen zijn. Dat komt deels omdat de Chinezen en Indiërs nu ook hamburgers en patat willen. Maar het komt voor een niet onbelangrijk deel door de vraag naar biobrandstof.
BNR: En dan blijkt biobrandstof ook nog eens slecht te zijn voor onze gezondheid. Niet zozeer vanwege de uitstoot, maar om een hele andere reden.
Katan: Het gaat niet om wat er uit de uitlaatpijp komt van een auto op biobrandstof. Voor de problemen die dat oplevert vinden de autobouwers wel een oplossing. Het probleem is de uitstoot van broeikasgassen in de gebieden waar de biobrandstof verbouwd wordt.
BNR: Want het ontbreekt wereldwijd aan land om gewassen voor biobrandstoffen te verbouwen, dus worden er grote hoeveelheden veengronden en regenwoud gesloopt. Het gevolg: enorme hoeveelheden koolzuurgas en andere broeikasgassen die vrijkomen.
Katan: Een paar nieuwe studies in het beroemde Amerikaanse tijdschrift Science laten zien dat de hoeveelheid broeikasgas die vrijkomt bij het in teelt brengen van oerwoud en veengebieden stukken groter is dan wat je aan uitstoot van koolzuurgas bespaart met de biobrandstof die daar wordt verbouwd. Netto ben je dus met biobrandstof slechter af dan met aardolie.
BNR: Toch wordt biobrandstof enorm gepromoot. De Europese Unie heeft zelfs richtlijnen opgesteld over hoeveel meer biobrandstof er verbruikt moet worden. Als biobrandstoffen dan zo slecht zijn, waarom gaat de Unie er dan mee door?
Katan: Biobrandstof is de enige manier om nog landbouwsubsidies op grote schaal te verstrekken. De Europese landbouw kan niet zonder subsidies maar die worden nu afgeknepen vanuit Brussel. Biobrandstof is dé nieuwe manier om geld van de EU aan de landbouw te verschaffen. Daarom zal deze lobby het niet makkelijk opgeven.
BNR: Het klinkt dus alsof het hele biobrandstofverhaal overboord gegooid moet worden.
Katan: We moeten onmiddellijk ophouden met biobrandstoffen want die zijn slecht voor het milieu. Verder moeten we de waarheid onder ogen zien. De enige manier om de hoeveelheid broeikasgas te verminderen is minder fossiele brandstoffen te verbruiken, dus minder te rijden. Dat is moeilijk en pijnlijk maar er is geen andere uitweg.
BNR: Dat klinkt mooi maar daarvoor is dus wel een aardverschuiving onder de bevolking nodig. En die zal er voorlopig misschien wel niet komen. Rest er niets anders dan afwachten, of het advies van gezondheidsdeskundige Martijn Katan ter harte nemen en de auto voorlopig laten staan.