Woord vooraf 7
Inleiding 9
Hoofdstuk 1. Wegwijs tussen Feiten en Fabels 13
Meningen over voeding en gezondheid 13
Persoonlijke en nationale overtuigingen 13
Zorgen over technologie 14
Wetenschappelijke ‘ontdekkingen’ 14
Hoe werkt wetenschap? 16
De wetenschappelijke methode 16
Soorten voedingsonderzoek 17
Vooroordelen, belangen en beïnvloeding 20
Waarom heeft de wetenschap op zoveel simpele vragen geen duidelijk antwoord? 21
Belangrijk om te onthouden: 23
Hoofdstuk 2. Wat heeft voeding voor effecten op de gezondheid? 24
Wat is “gezonde voeding”? 24
Gevolgen van te weinig voedingsstoffen 25
Calorieën en hongersnood 25
Vitaminetekort 27
Tekort aan vezel 29
Moet je elke dag alle voedingsstoffen binnenkrijgen? 30
Gevolgen van te veel voedingsstoffen 30
Gezonde en ongezonde voedingsmiddelen 32
Voeding en de gezondheid van onze planeet 33
Niet duurzaam is niet gezond 33
Voedselproductie is een grote vervuiler 34
Duurzaamheid is moeilijk te meten 34
Belangrijk om te onthouden: 36
Hoofdstuk 3. Het ontbijt 37
Is ontbijten noodzakelijk? 37
Brood 37
Constipatie en wat er aan te doen is 39
Andere voedingsstoffen in brood: jodium 40
Beleg 41
Kaas 41
Vleeswaren 42
Appelstroop 42
Hagelslag, suiker en de tanden 43
Jam 43
Pindakaas 43
Wat moet ik nou op brood doen? 43
Boter en vitamine D 44
Pap, muesli en ontbijtgranen 47
Ontbijtvervangers 48
Eieren 48
Melk en yoghurt 49
Melkvet, cholesterol en hartinfarct 50
Melk, calcium en botten 50
Melk en kanker 51
Melkallergie- en intolerantie 52
Melk en vitamines 52
Andere gezondheidseffecten 52
Samengevat: hoe gezond is melk? 52
Belangrijk om te onthouden: 53
Hoofdstuk 4. De kinderen naar school 54
Bewegen: hoe en wat 54
Wat krijgen ze mee naar school? 56
Gezonde en minder gezonde dranken 56
Natuurlijke en toegevoegde suikers 57
Light dranken 58
Vruchtensap en vitamines 58
Frisdrank, sap en de tanden 60
Sap en diarree op de crèche 60
Sap is minder gezond dan fruit 60
Water is het gezondst 61
Eten: koek of brood? 61
Snoep 62
Eten en hyperactiviteit 63
Voedselintolerantie en voedselallergie 64
Wat is voedselallergie? 64
Voedselintolerantie: melksuiker, tuinbonen en sulfiet 65
Hoeveel mensen zijn allergisch voor voedsel? 66
Allergie bij kinderen 67
Voorzichtig met diëten! 67
Voedsel voor het brein 68
Vragen waar kinderen zelf mee zitten 69
Van welk eten word je groter en sterker? 69
Wat kun je doen tegen jeugdpuistjes? 69
Zit in frisdrank zonder prik minder calorieën? 69
Is kauwgum slecht? 69
Ga je van bruine bonen scheten laten? 69
Werkt visolie tegen dyslexie en tegen ADHD? 70
Kun je van één lepel zout dood gaan? 70
Zijn rode pepers slecht? 70
Klopt het dat je 2 uur voor het slapen gaan niets meer mag eten? 70
Is koosjer eten gezonder dan niet koosjer eten? 70
Welke snacks maken niet dik? 70
Verbrand je veel voedsel door nadenken en leren? 71
Is het waar dat Baileys met tonic gevaarlijk is omdat het samenklontert in de maag? 71
Tot slot één waar niemand over praat: Constipatie en broekpoepen 71
Belangrijk om te onthouden: 71
Hoofdstuk 5. Koffietijd 72
Koffie 72
Is koffie slecht? 72
Koffie, hart en bloedvaten 73
Waar is koffie goed voor? 73
Thee 74
Echte thee 74
Groene en witte thee 75
Thee, polyfenolen en gezondheid 75
IJsthee 76
Thee met smaakjes 76
Kruidenthee 76
Iets lekkers bij de koffie 77
Koek en gebak 77
Chocola 78
Gevulde chocoladerepen 79
Drop 79
Belangrijk om te onthouden: 80
Hoofdstuk 6. Lunch 81
Friet 81
Mayo 81
Kroket 82
Broodje Gezond 83
Soep 83
Belangrijk om te onthouden: 83
Hoofdstuk 7. Fruit 84
Fruit is vooral goed om wat er niet in zit 84
Koekjes en drankjes worden niet gezonder van fruit 85
Fruit is geen grote bron van vitamines 85
Voorkomt fruit kanker en hart- en vaatziekten? 87
Kanker 87
Hart- en vaatziekten 88
Afweer, verkoudheid en griep 89
Open ruggetje 91
Belangrijk om te onthouden: 91
Hoofdstuk 8. Borreltijd en snacks 92
Hoeveel moet je drinken? 92
Is twee liter water per dag goed? 92
Mag je drinken bij het eten? 92
Vochttekort 92
Blaasontsteking 93
Te veel drinken 93
Alcohol 93
Is alcohol slecht? 94
Regels voor industriële blootstelling 94
Industriële regels toegepast in het dagelijks leven 95
Zijn de regels voor alcohol te streng? 95
Alcohol en het hart 96
Drinken tegen hartinfarct 97
Alcoholische dranken 98
Bier 98
Wijn 98
Premixen (mixdranken) 99
Sterke drank 99
Red Bull 99
Wat te doen tegen een kater? 100
Snacks 100
Vleessnacks 100
Chips 101
Nootjes 101
Sushi 102
Belangrijk om te onthouden: 102
Hoofdstuk 9. Avondeten 103
Vlees en milieu 103
Rund, varken of kip? 103
Scharrelvlees 104
Vlees ten opzichte van kaas 104
Vlees en milieu: conclusie 105
Vlees, vis en gezondheid 105
Vlees, hartinfarct en kanker 105
Wat is het beste vlees? 106
Voedingsstoffen uit vlees 107
Vis en n-3 vetzuren 108
Kip 108
Vegetarisch eten 109
Zink 109
Calcium 109
Groenten 110
Groenten, milieu en klimaat 110
Gezonde stoffen in groenten 110
Het nitraatprobleem 112
Zijn biologische groenten gezonder dan gangbare groenten? 113
Wat is ‘biologisch’? 113
Is ‘biologisch’ gezonder? 114
Zijn biologische groenten duurzamer? 114
Bevatten groenten vroeger meer voedingsstoffen? 115
Aardappels, pasta en andere koolhydraatbronnen 116
Zout 118
Zout, bloeddruk en bloedvaten. 119
Wat voor zout? 119
Olie en vet 120
Afhaal- en kant- en klaarmaaltijden 123
Belangrijk om te onthouden: 124
Hoofdstuk 10. Bedtijd, vitamines en erotiek 125
Vitaminetekorten 125
Wie moet wat slikken? 127
Vooral niet te veel 127
Baby’s 127
Peuters 127
Veganisten 128
Ouderen 129
Reumapatiënten 130
Diabetici 130
Voor en tijdens de zwangerschap 131
Vóór de zwangerschap 131
Alcohol en koffie tijdens de zwangerschap 131
Vitamines en mineralen tijdens de zwangerschap 132
Voedselinfecties tijdens zwangerschap 133
Zwangerschap en gewicht 133
Schadelijke vitamines 133
Wat moet je niet slikken? 135
Nutteloze vitamines 135
Yoghurtjes en andere flesjes 135
Nutri-cosmetica 136
En nu naar bed! 136
Slapen 136
Voeding en seks 136
Belangrijk om te onthouden: 138
Hoofdstuk 11. Sporten 139
Is sport gezond? 139
Sportvoeding 141
Drinken 141
Eten 141
Prestatieverhogende supplementen 142
Belangrijk om te onthouden: 143
Hoofdstuk 12. De strijd om de slanke lijn 144
Calorieën en brandstof 144
Wat zijn calorieën? 144
Ruststofwisseling 145
Beweging 145
Brandstof 146
Aankomen en afvallen 146
De vetzuchtepidemie 149
Wat is dik? 149
Waarom worden zoveel mensen tegenwoordig dik? 150
Aanleg om dik te worden 151
Stofwisseling 151
Opnemen en uitscheiden van vet en koolhydraten 152
Bewust en onbewust bewegen 152
Waarom kunnen mensen niet gewoon minder eten en meer bewegen? 152
Leven in een dikmakende omgeving 153
Hoe erg is het om dik te zijn? 153
Eigen schuld dikke bult? 154
Waarom diëten niet werken 155
Gevaren van lijnen 156
Eetlustremmers en maagverkleining 157
Wat dan wel? 157
Wat kun je in de praktijk doen om overgewicht te voorkomen? 158
Belangrijk om te onthouden: 159
Hoofdstuk 13. Ongewenste stoffen in het eten 160
Wat is gif? 160
Gif in planten 161
Ons afweersysteem tegen gif 163
Chemicaliën 164
E-nummers 164
Wat zijn die E-nummers voor stoffen? 165
Zijn E-nummers nodig? 165
Is de zorg over E-nummers in het eten terecht? 166
Zoetstoffen 166
Sorbitol 167
Calorieloze zoetstoffen 167
Zijn zoetstoffen veilig? 168
Geraffineerde suiker 168
Verontreinigingen 169
Zijn verontreinigingen gevaarlijk? 170
Belangen 171
Moeten we ons zorgen maken over contaminanten in het voedsel? 171
Genetisch gemanipuleerd voedsel 172
Is genvoedsel gevaarlijk? 173
Voedselvergiftiging en voedselinfecties 173
Wat is “voedselvergiftiging”? 173
Houdbaarheidsdatum 175
Klaarmaken en bewaren van eten 176
Gevaarlijke stoffen in supplementen en geneeskrachtige kruiden 177
Ontslakken 178
Waarom detoxen niet hoeft 178
Ophoping 179
Detoxen helpt niet 179
Belangrijk om te onthouden: 180
Hoofdstuk 14. Waar vind je informatie over gezond eten 181
Kranten, radio en televisie 181
Logo’s 181
Logo’s voor duurzaamheid 181
Logo’s voor gezonde voeding 182
Beperkingen van de logo’s 183
Etiketten 184
Ingrediënten 184
Voedingswaarde 185
Allergie-informatie 186
Houdbaarheidsdatum 186
Voedingsmiddelentabellen 187
Ins en outs van voedingsmiddelentabellen 187
Goede internetsites 188
Belangrijk om te onthouden: 190
Hoofdstuk 15. Bronnen 191
Wetenschappelijke publicaties 191
Leerboeken 191
Berekeningen 191
Persoonlijke mededelingen 192
Voedingsmiddelentabellen 192
Portiegroottes 192
Woord van dank 193
Voetnoten 211