Eén zo’n student kwam bij mij met een persbericht van de firma Hero, over een nieuw fruitontbijt. Dat is een fles met vruchtensap die je kunt nemen in plaats van te ontbijten. Het heet Hero Kickstart, en het zou je een extra energieboost geven. Dat dankzij de guarana-bessen die er in zitten, want “De guarana-bes […] is een natuurlijke bron van cafeïne”. Aldus Hero.[2] [3] Maar als je naar de lijst met ingrediënten kijkt, zit er maar een tiende procent in aan extract van die Guarana-bes. Dus wat is er waar van die energieboost, vroeg die student.
Dat kostte wat rekenwerk. Guaranabessen bevatten cafeïne, net als koffiebonen en theeblaadjes. Maar hoeveel? En hoeveel van die bessen gaan er in zo’n extract? Nu is de universiteitsbibliotheek geabonneerd op ruim 20.000 wetenschappelijke tijdschriften[4] en die zijn snel en gemakkelijk te doorzoeken. Dus ik kon zonder al te veel moeite uitvinden dat een grote fles Hero Kickstart 5 á 10 milligram cafeïne moet bevatten.[5] Dat is evenveel als in een paar theelepeltjes met koffie. En daarvoor moet je zo’n fles van driekwart liter helemaal leegdrinken.
Die Hero Kickstart is een typisch voorbeeld van de nieuwe levensmiddelen waarvan er honderden per jaar op de markt komen. De meeste daarvan zijn binnen een paar maanden weer weg omdat de mensen ze niet willen. Daar hebben ze groot gelijk in, want die zogenaamd nieuwe producten zijn vaak niet nieuw. Wat nieuw is, is de verpakking en de reclame. U kunt die maar beter negeren. Als u moeite hebt met wakker worden neem dan een kop koffie. Die bevat evenveel cafeïne als twintig flessen Hero Kickstart. Je kan natuurlijk ook vroeger naar bed gaan, maar dat is niet altijd even makkelijk.
[1] Op nieuwscheckers.nl controleren Leidse studenten de feiten in het nieuws. 28 november 2010. http://www.journalistiekennieuwemedia.nl/NC/
Fontys Hogeschool Journalistiek Tilburg. FHJ Factcheck. 28 november 2010. http://fhjfactcheck.wordpress.com/
Journalistiekstudenten tikken toekomstige collega’s op vingers. www.fontys.nl/nieuws.aspx?nieuws_idartikelsoort=12&nieuws_idnieuws=8409&nieuws_showarchived=1&nieuws_trefwoord=efrico
[2] Hero FruitOntbijt Kickstart. Geeft je een extra energieboost voor een goede start van de dag! http://www.hero.nl/1242/producten/hero-fruitontbijt/hero-fruitontbijt-kickstart.html
[3] Hero FruitOntbijt Kickstart geeft een boost aan uw omzet. Levensmiddelenkrant 8 november 2010.
[4] Universiteitsbibliotheek Vrije Universiteit. 28 november 2010, e-journals. 20906 titels. http://www.ubvu.vu.nl/
[5] De drank bevat 0.1% Guarana-extract, dus 0,75 milliliter per fles van 750 ml. Caffeinegehalte van de bes is 2-4% (Saldaña MD, Zetzl C, Mohamed RS, Brunner G. Extraction of methylxanthines from guaraná seeds, maté leaves, and cocoa beans using supercritical carbon dioxide and ethanol. J Agric Food Chem. 2002 Aug 14;50(17):4820-6. PubMed PMID: 12166966. Zie ook http://en.wikipedia.org/wiki/Guarana ).
Hoeveelheid cafeïne in een extract van guaranabessen: zie Renata S. Pagliarussi, Jairo K. Bastos, and Luis A.P. Freitas. Fluid Bed Drying of Guarana (Paullinia cupana HBK) Extract: Effect of Process Factors on Caffeine Content. AAPS PharmSciTech 2006; 7 (2) Article 54 (http://www.aapspharmscitech.org/). ( de juiste link is: AAPS PharmSciTech. 2006 June; 7(2): E160–E166. Published online 2006 June 16. doi: 10.1208/pt070254 .) Zij maakten een extract van 20 gram guarana poeder in 100 ml 70% alcohol. Die poeder bevatte 2.47% caffeine, dus 0,5 gram per 20 gram poeder. Per 100 ml extract dus 500 milligram caffeine. Per 0,75 ml is dat ongeveer 4 milligram caffeine. (Als je veronderstelt dat het extract 30 gram Guarana poeder per 100 ml bevat met een gehalte caffeine van 4% wordt het ca 10 mg.)
Die 4 milligram is één tot twee theelepels koffie (caffeinegehalte koffie: Desbrow B, Hughes R, Leveritt M, Scheelings P. An examination of consumer exposure to caffeine from retail coffee outlets. Food Chem Toxicol. 2007 Sep;45(9):1588-92. Epub 2007 Feb 23. PubMed PMID: 17412475; volume van een theelepel zie nl.wikipedia en Tabel Maten en Gewichten).
Het etiket van Hero Kickstart vermeldt ook nog apart als ingredient: “natuurlijke cafeïne”. Dit staat echter achteraan de lijst van ingredienten, na de toegevoegde vitamines. Dat betekent dat de toegevoegde hoeveelheid cafeïne heel klein is.